Առաջին գիշերվա իրավունքը շատ տարածված երևույթ էր տարբեր մշակույթներում, և կայանում էր նրանում, որ հարսանեկան առաջին օրը հարսնացում պետք է անցկացներ իր տիրոջ, սեփականատիրոջ, կարևոր անձի, ցեղապետի կամ մեկ ուրիշ բարձրաստիճան անձի հետ: Հերոդոտոսը, ով նկարագրում է Աֆրիկայի հնագույն ժողովուրդների կյանքը բազմիցս անրադարձե է այս թեմային:

Որոշ ազգեր կարծում էին որ կուսությունից զրկվելու ժամանակ եկող արյունը չարիք և հիվանդություններ է բերում: Այդ պատճառով այդ պատասխանատու և վտանգավոր գործը վստահում էին ցեղի մեծերին կամ կախարդներին, ովքեր ուժ ունեին և կարող էին պայքարել այդ չար ուժերի դեմ: Եվ միայն դրանից հետո «օգտագործման համար պիտանի» հարսնացուին հանձնում էին փեսացուին: Այստեղից է ծագել «առաջին գիշերի իրավունք»-ը: Նախկինում դա պարտականություն էր, իսկ որոշ ժամանակ հետո դա դարձավ պատվավոր իրավունք…

 Որպեսզի երիտասարդ և անփորձ փեսացուն ապահով լինի, որոշ միջոցներ էին ձեռք առնվում: Հաճախ հարսնացուին կուսությունից զրկելու պարտականությունը դրվում էր հասուն տղամարդկանց վրա:

Կենտրոնական Ավստրալիայի, Կենտրոնական Ամերիկայի,  Մարկիզյան կղզիների և Նոր Գվինեայի ցեղերի մոտ հարսանիքից առաջ տարեց կինը զրկում էր հարսնացուներին կուսությունից ոսկորից պատրաստված դանակի կամ մատների միջոցով: Ապա փոսայի կողմից բոլոր տղամարդիկ հերթով կենակցում էին հարսնացուի հետ, նոոր դրանից հետո նա հասում էր իր ամուսնուն:

Կուսնյամա ցեղի բնակիչները, որոնք ապրում են Նամբիայի սահմանի մոտ, հնում աղջիկներին զրկել էին կուսությունից հավի ձվերի օգնությամբ:

Բալեարյան կզիների հնագույն բնակիչների մոտ հարսնացույի հետ քնում էր առաջինը ամենաավագ և պատվավոր հյուրը, ապա նրան հետևում էին մյուսները կախված տարիքից և կոչումից: Փեսացուն վերջին մարդն էր ում հասնում էր իր կինը:

Պապուաների ցեղում այդ ինտիմ գործողության ամբողջ բեռը ընկած էր փեսացույի ընկերների վրա: Հարսանիքից մի քանի օր առաջ փեսացուն խնդրում էի իր ընկերներին փախցնել իր ապագա կնոջը և պոկել անմեղության կարմիր ծաղիկը: Այդ պահից սկսած մինչև հարսանիքի օրը ցեղի բոլոր տղամարդիկ կարող էին գալ հարսնացուի տուն և «փորձարկել» նորաթուխ կնոջը:

Հյուսիսային Աֆրիկայում մեր դարշրջանի սկզբին առաջին հարսանեկան գիշերը բոլոր հյուրերը հերթով կենակցում էին հարսի հետ և ապա յուրաքանչյուր հյուրը նրան հատուկ նվեր էր հանձնում:

Հնդկաստանում ապրող ժողովրդների մոտ ըստ ավանդույթի կողքի գյուղերից հատուկ մասնագետ էր հրավիրվում: Նա մնում էր գյուղում մեկ գիշերով և սեռական հարաբերություններ էր ունենում հարսնացուի հետ:

Հին Եգիպտոսում նշանակված օրը կույսը մտնում էր Մեծ աստվածուհու տաճար և տրվում առաջին պատահած տղամարդուն:

Հնագույն Սկանդինավյան ցեղերում առաջին հարսանեկան գիշերը մութն ընկնելուն պես գյուղի մոգը անտառ էր տանում կույսին, կրակ էր վառում  և Ֆիրա աստվածուհուն զոհաբերում էր եղնիկ կամ վայրի վարազ:Լ Եվ միայն դրանից հետո զրկում էր հարսնացուին կուսությունից:

Միջնադարում կուսազրկման մասնագետև ֆեոդալն էր, ի դեպ ամրոցի աղջիկների կուսությունից զրկելը  ոչ միայն նրա իրավունք էր այլ սուրբ պարտականությունը: Իշխանները և հերցոգները ստիպված էին լինում տարվա ընթացքում մի քանի հարյուր աղջկա զրկել կուսությունից: Ռուսաստանի որոշ շրջաններում այդ սովորությունը պահպանվեց էր մինչև սրկության վերացումը:

Եվրոպայի տարբեր երկրներում այդ սովորույթը ապրեց մինչև XVII – XVIII դարեր: Շվեյցարիայում այդ իրավունքը վերացավ XVI դարում, Գերմանական որոշ թագավորթւոյւններում այն փոխարինվեց տուրքով: Բավարիայում այդ ավանդույթը գործում էր մինչև  XVIII դար:

Ռուսական ավանդույթներում հարսանեկան գիշերը հիմնական հարսանեկան արարողություններից մեկն է, թե՛ ֆիզիկական, թե՛ իրավական:
Առաջին գիշերը սովորաբար հաջորդում էր հարսանեկան խնջույքին և տեղի էր ունենում փեսացուի ծնողների տանը: Հարսանեկան գիշերը անցկացնելու համար հիմնականում ընտրվում էին սառը սենյակներ՝ նկուղը, գոմ, վերին սենյակում, սաունա, գոմ կամ երբեմն էլ ոչխարների փարախ:

Աղբյուրը` lovemysoulofficial.wordpress.com