5  Մշակաբույսերի ոչնչացման սունկը՝ որպես զենք

«Magnaporthe grisea»-ը սունկ է, որը կործանարար ազդեցություն է թողնում աշխարհի երկու ամենախոշոր մշակաբույսերի՝ բրնձի և հացահատիկի վրա։ Չափազանց վարակիչ այս սունկը մեկ գիշերվա ընթացքում կարող է տարածվել ամբողջ դաշտով մեկ, և կախված պայմաններից՝ բերքի կորուստը կարող է մինչև 50 տոկոսով կրճատվել։ Այս սունկը կարելի է գտնել աշխարհի 85 երկրներում, և գիտնականները դեռևս միջոցներ են փնտրում դրա դեմ պայքարելու համար։

Իսկ Ամերիկան, մյուս կողմից, ցանկանում էր այս սունկը որպես զենք օգտագործել։ Գաղափարը կայանում էր նրանում, որ այս սնկով պետք է վարակվեր ոռոգման ջուրը, որն իր հերթին պետք է վարակեր թշնամու կողմից աճեցրած մշակաբույսերն ու սովի մատներ նրանց։ Բարեբախտաբար, 1960թ.-ին ԱՄՆ-ն այս ծրագիը չեղարկեց։

 4  Տեկտոնական զենք

«Շրջակա միջավայրի մոդիֆիկացիայի կոնվենցիան» միջազգային պայմանագիր է, որն արգելում է ռազմական նպատակներով բնության մոդիֆիկացիան։ Ինչևէ, դա չկանգնեցրեց Սովետական Միությանը 1987-1992թթ.-ին խախտել այն նույն պայմանագիրը, որի տակ նրանք նույնպես ստորագրել էին։ «Մոսկվա» թերթի համաձայն՝ Սովետական Միությունը ստորգետնյա միջուկային զենքերի միջոցով փորձ է կատարել արհեստական երկրաշարժեր ստեղծել՝ շարժելով Երկրի տեկտոնական շերտերը։
Սովետական Միությունը ժխտում է այս պնդումը, և բավականաչափ փաստեր չկան, որոնք կապացուցեն, որ նման գիտափորձեր են կատարվել, սակայն տեսություններն այն մասին, թե որքան զենք ու ինչպես է օգտագործվել, դեռևս շարունակվում են պտտվել։

 3  Նավթ խժռող բակտերիա

1970-ականներին «General Electric»-ի աշխատակից Անանդա Չակրաբարտին աշխատում էր նավթային թափոնների հետևանքով առաջացած էկոլոգիական ու տնտեսական աղետների լուծումը գտնելու խնդրի շուրջ։ Իսկ նրա գտած լուծումը «pseudomonas putida»-ն էր. բակտերիայի նոր տեսակ, որը մաքրում է թափոնները նավթը խժռելու միջոցով։ Կարող է խելահեղ հնչել, սակայն բնության մեջ գոյություն ունեն նավթն ուտող 4 տեսակի բակտերիաներ։ Սակայն երբ դրանք միասին են հայտնվում նավթի որոշակի չափաբաժնի մեջ, դրանք սկսում են մրցել միմյանց  հետ, ինչը կտրուկ նվազեցնում է հում նավթի չափաբաժինը մաքրելու նրանց ընդունակությունը։

Անանդայի բակտերիան իրենից ներկայացնում էր այս տեսակների կուլմինացիան։ Նավթային թափոնների մեջ ընկնելով՝ այն ավելի արագ է խժռում ու մարսում նավթը։ Անանդան ու «General Electric»-ն անհանգստացան այս նորարարության հետագա հետևանքներից ու ազդեցությունից և դադարեցրեցին դրա ստեղծման ու բազմացման աշխատանքները։

 2  Ժանտախտը՝ որպես զենք

Ժանտախտը մարդկության պատմության մեջ ամենասարսափելի համաճարակն էր, որի արդյունքում Եվրոպայի գրեթե կեսն անհետացավ 14-րդ դարում։ Սովետական Միությունը, պատմական այդ մղձավանջից ոգեշնչված, որոշեց օգտագործել այն որպես զենք։ 1992թ.-ին դասալիքները բացահայտել են, որ Սովետական Միությունում կենսաբանական զենքեր են ստեղծվել, այդ թվում ժանտախտի, ծաղիկի և սիբիրախտի։ Սովետական Միության փլուզման հետ ծրագիրն ու դրա վրա աշխատող գիտնականները մնացին պատմության մեջ։

 1  Նախագիծ «Փոկ»

Երբ մտածում ես, որ աշխարհի երկրները կարող են խոշոր աղետների ստեղծման պատճառ դառնալ, Նոր Զելանդիան երբեք չի անցնում մտքովդ, սակայն երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին այս երկիրը համագործակցում էր ԱՄՆ-ի հետ արհեստական ցունամի ստեղծելու նախագծի շուրջ։ «Փոկ նախագիծ» կեղծանվան տակ այս երկրները ստորջրյա պայթյունների փորձերով ցանկանում էին արհեստականորեն ցունամի առաջացնելու միջոց գտնել։ 1945թ.-ին՝ ընդամենը 1 տարվա հետազոտական փորձերից հետո, Միացյալ Նահանգները դադարեցրեց ծրագրին իր մասնակցությունը։ Նոր Զելանդիան որոշեց շարունակել հետազոտությունը մինչև 50-ականներ, իսկ գաղտնազերծված փաստաթղթերի մեջ նշվում էր, որ հինգ տարիների ընթացքում 3500 պայթուցիկներ են օգտագործվել Օքլենդի ափերին։ Գիտափորձերը ձախողվեցին. պայթուցիկները բավականաչափ ուժգին չէին ցունամի առաջացնելու համար։ Ի վերջո նախագիծը դադարեցվեց։

Աղբյուրը՝ Blognews.am